Uluslararası ticarette teslim şekilleri, yalnızca malların nerede teslim edileceğini değil; aynı zamanda sorumlulukların, maliyetlerin ve riskin nasıl paylaşıldığını belirler.
Bu terimler, ihracat ve ithalat sürecinde taraflar arasında netlik sağlayarak olası karışıklıkları önler.
İthalat yapan firmalar için en çok karıştırılan iki teslim şekli ise DAP (Delivered at Place) ve DDP (Delivered Duty Paid)’dir. İkisi de alıcının adresine kadar teslimi ifade eder, ancak aralarındaki fark, gümrük ve vergi sorumluluğunda gizlidir.
DAP (Delivered at Place) Nedir?
DAP, “belirlenen yerde teslim” anlamına gelir.
Bu teslim şeklinde satıcı, malları alıcının belirttiği noktaya kadar taşır ve teslim eder.
Ancak, mallar ülkeye ulaştığında yapılan ithalat gümrüklemesi ve vergiler alıcının sorumluluğundadır.
Satıcının yükümlülükleri:
Malları güvenli şekilde hazırlamak, paketlemek ve taşımayı organize etmek
İhracat gümrük işlemlerini tamamlamak
Teslim noktasına kadar nakliye ve sigorta sürecini yönetmek
Alıcının yükümlülükleri:
İthalat gümrüklemesi ve vergi ödemelerini yapmak
Malların boşaltılması ve son teslim sürecini yürütmek
Kısacası: Satıcı malları getirir, alıcı gümrükte devreye girer.
DDP (Delivered Duty Paid) Nedir?
DDP, “vergileri ödenmiş teslim” anlamına gelir. Bu teslim şeklinde satıcı, malların alıcının kapısına kadar tüm masraflarını ve işlemlerini üstlenir.
Taşıma, sigorta, gümrükleme, vergi ve KDV dahil olmak üzere her adım satıcının sorumluluğundadır. Alıcı sadece teslimi bekler.
Satıcının yükümlülükleri:
Malların hazırlanması, taşınması ve sigortalanması
Hem ihracat hem ithalat gümrük işlemlerinin yapılması
Gümrük vergileri, KDV ve diğer resmi masrafların ödenmesi
Malların doğrudan alıcının adresine teslim edilmesi
Alıcının yükümlülüğü, teslim edilen malları kabul etmek. Kısacası Satıcı tüm süreci baştan sona yönetir, alıcı hiçbir işlemle uğraşmaz.
DAP ve DDP Arasındaki Farklar
Vergi ve gümrük masrafları
DAP’ta ithalat vergileri alıcıya,
DDP’de ise bu masraflar satıcıya aittir.
Gümrük işlemleri
DAP’ta alıcı kendi gümrük müşavirini veya sistemini kullanır.
DDP’de satıcı hem ihracat hem ithalat işlemlerini tamamlar.
Maliyet farkı
DAP daha uygun maliyetlidir, çünkü vergi ve KDV hariçtir.
DDP, tüm işlemler dahil olduğu için maliyeti yüksektir.
Risk paylaşımı
Her iki teslim şeklinde de mallar varış noktasına ulaştığında risk alıcıya geçer.
Ancak DDP’de satıcı, bu aşamaya kadar tüm riski taşır.
Hangi Durumda Hangisi Tercih Edilmeli?
DAP, ithalat sürecine hâkim olan, gümrük işlemlerini kendi yönetmek isteyen firmalar için idealdir.
DDP, zaman kaybı yaşamak istemeyen ve tüm süreci satıcının üstlenmesini isteyen firmalar için uygundur.
Doğru teslim modeliyle çalışmak, sadece malların değil; işin değerinin de doğru taşınmasını sağlar.
